آیت‌الله خامنه‌ای هدیه عبای گران‌قیمت را نپذیرفتند و دستور دادند آن را فروخته و به چهار نفر داده شود تا از ترویج تجمل‌گرایی جلوگیری کنند. ایشان در خانه‌ای ساده با موکت و تنها یک فرش مندرس زندگی می‌کنند، به حدی که پسر آیت‌الله خمینی هنگام بازدید، به موکت پناه برده بود.
آیت‌الله خمینی با پرهیز از تشریفات مرسوم، پذیرایی ساده‌ای از وزیر خارجه شوروی داشت و بر روی زمین می‌نشست. او تنها دو دست لباس داشت و هرگونه تجمل، حتی خرید میوه اضافه را رد می‌کرد. حتی هدیه خودرویی از آلمان را نیز نپذیرفت، چرا که شرط فروش آن را قبول نکرد و ترجیح داد پول آن به طلاب برسد
بنی‌صدر پیشنهاد نخست‌وزیری احمد خمینی را داد، اما آیت‌الله خمینی مخالفت کرد و گفت تمایلی ندارد افراد منسوب به او مسئولیت بگیرند و احمد به عنوان خدمتگزار ملت بهتر می‌تواند فعالیت کند
ایت الله خامنه ای در جریان پذیرایی از آیت‌الله جوادی آملی، اجازه ندادند پسرشان، مصطفی، از غذای بیت‌المال استفاده کند و تأکید داشتند که فرزندانشان باید از غذای خانگی خود میل کنند. این اقدام نشان‌دهنده حساسیت شدید ایشان به حفظ اموال عمومی و پرهیز از هرگونه استفاده شخصی است
زندگی آیت‌الله خامنه‌ای با سادگی و پرهیز از تجمل در مراسم شخصی (مانند عروسی پسران) و حساسیت شدید به حلال بودن درآمد و هزینه (حتی در پذیرایی هواپیما) مشخص می‌شود. ایشان هزینه‌های شخصی و اداری را از جیب خود پرداخت کرده و هرگز خود را در قبال بیت‌المال بدهکار نمی‌دانند
در سال‌های پیش از انقلاب، هنگام تدریس در مسجد سلماسی قم، که اجازه نمی‌داد شاگردان پشت سرش راه بروند و خودش ترجیح می‌داد پشت آن‌ها برود؛و زمان بازگشت از تبعید در بهمن ۱۳۵۷، که هرگونه استقبال تشریفاتی را رد کرد و گفت: «من یک طلبه‌ام که برمی‌گردم؛ می‌خواهم در میان امت باشم، ولو پای‌مال شوم
آیت‌الله خمینی درخواست پسرش احمد مبنی بر نصب نرده در ایوان برای حفظ جان فرزندش را رد کرد. او این درخواست را اولین قدم شیطان برای وسوسه انسان به حرص و آز دانست و تأکید کرد که قناعت، مانع افتادن انسان به دام شیطان می‌شود.