جرجیزیدان، نویسنده و مورخ مشهور، بدون غرض یا با غرض، در کتاب مشهور خود، تاریخ آداب اللغه العربیه، دربارۀ شیعه سخنى بدین مضمون گفته است: «شیعه، طایفهاى بود کوچک و آثار قابلاعتنائى نداشت و اکنون شیعهاى در دنیا وجود ندارد». این شد که آقابزرگ تهرانی و دو همردیف و دوست علمیاش، سیدحسن صدر و شیخمحمدحسین کاشفالغطاء، همپیمان شدند تا هر یک در باب معرفى شیعه و فرهنگ غنى تشیع کارى را برعهده گیرند و سخن این نویسندۀ جاهل را به دهان او باز پس بکوبند.
قرار شد علامه سیدحسن صدر دربارۀ حرکت علمى شیعه و نشاندادن سهم آنان در تأسیس و تکمیل علوم اسلامى تحقیق کند. ثمرۀ کار او، کتاب «تاسیس الشیعه لفنون الاسلام» شد. این کتاب به سال ۱۳۷۰ ه ق در ۴۴۵ صفحه چاپ شد. شیخ آقابزرگ در چاپ آن نیز دخالت داشت؛
اما علامه شیخمحمدحسین کاشفالغطاء قرار شد کتاب تاریخ آداب اللغه العربیه جرجىزیدان را نقد کند و اشتباهات وى را بازگوید و این کار را کرد و نقدى جامع و علمى بر هر چهار جلد آن کتاب نوشت و مطالب مشتبه را به اصول اصلى آنها باز گردانید و مؤلف را به اشتباهات و خطایش حتى خطابههاى املایى متوجه کرد؛ البته پس از آن، به دستور این آیۀ قرآن وَ لا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیاءَهُمْ… [۱]کوشش مؤلف را در تألیف آن کتاب ستود. اما شیخآقابزرگ از میان این سه یار علمى متعهد شد، فهرستى براى تألیفات شیعه بنویسد و کتاب «الذریعه الی تصانیف الشیعه» را فراهم آورد. مجموعهٔ ۲۵جلدی الذریعه که بهصورت الفبایی تدوین شده است، شامل بیش از ۱۱هزار صفحه است و در آن بیش از ۵۳ هزار کتاب تألیفی و ترجمه از علمای شیعه در موضوعهای گوناگون معرفی شده است. [۲]